از جمله مواد مصنوعی که به دست بشر ساخته شده است میتوان به پلاستیک اشاره کرد که از آن در صنعتهای مختلفی استفاده شده است. دلیل استفاده فراوان از آن سبک بودن، عایق خوب حرارت و جریان الکتریکی است. در واقع می توان گفت که پلاستیک نوعی پلیمر است که مولکول های بزرگ با پایه کربنی دارد. با توجه به وزن مولکولی میتوان به خواص پلیمر ها پی برد. در حال حاضر با توجه به پرطرفدار بودن محصولات پلاستیکی بحث بازیافت پلاستیک مطرح شده است. به طبع برای بازیافت پلاستیک به ضایعات پلاستیک نیاز است که بسیار پر اهمیت شده است و به راحتی خرید و فروش نمیشود و قیمت پایینی ندارد. قیمت هر کیلو ضایعات پلاستیک با توجه به نوع بار تعیین میشود. در این مقابه به بررسی همه جانبهی ضایعات پلاستیک خواهیم پرداخت.
ضایعات پلاستیکی شامل چیست؟
اگر اطراف خود را نگاهی بیاندازید، متوجه میشوید پر از ظروف پلاستیکی، کیسه نایلون، درب پوش پلاستیکی و انواع بطری نوشابه، روغن و… است که همگی از از جنس پلاستیک یا مواد پلیمری هستند. تمامی انواع ظروف، بطری ها و هر گونه وسیله ای که از جنس پلاستیک باشد پس از خراب شدن و دور ریختن بعنوان ضایعات پلاستیکی شناخته میشود. به دلیل کسترش بازیافت پلاستیک، ضایعات پلاستیک و انواع مواد بازیافتی حاصل از آن چون گرانول و…. به عنوان پردرآمدترین و پر اهمیتترین ضایعات غیر فلزی شناخته میشود. یکی از ضایعات غیر فلزی که خرید و فروش زیادی در بازار دارد و بعنوان یک ماده ضایعاتی با قیمت بالا محسوب میشود. همین ضایعات پلاستیکی است که شما به راحتی میتوانید با بازیافت آن انواع مواد قابل استفاده را استخراج کنید و مجددا تمامی این مواد پلاستیکی را وارد صنعت کنید که یکی از نمونههای آن وجود انواع بطریهای نوشابه و روغن است که پت نامیده میشود.
دسته بندی ضایعات پلاستیکی از نظر جنس
- ضایعات ترموپلاست
پلاستیکهای مصرفی دارای انواع مختلفی هستند که 90 درصد از آنها از نوع ترموپلاست هستند که پلی اتیلن در این دسته قرار دارد. در مورد ویژگی این دسته از ضایعات باد بگوییم که بازیافت به طریقی قابل انجام است که هیچ گونه تغییری در خواص آنها ایجاد نمیشود اما هنگامی که با حرارت و اعمال نیرو مواجه می شوند دچار تغییر شکل شده و بعد از سرد شدن شکلی تازه به خود میگیرند.
- ضایعات ترموست
این دسته از ضایعات دارای ساختار قوی هستند که در صنعت برق و الکترونیک بسیار کاربرد دارند. از جمله محصولاتی که با این دسته از مواد قابل تولید هستند، کلید ها و پریزهای برق هستند.
- ضایعات الاستومر
الاستومر شامل زنجیرهای بلند و پیچیده است و میتواند تا چندین برابر طول خود کش آید، الاستومتر و یا همان لاستیک طبیعی است. از جمله ضایعات این دسته، ضایعات طبیعی NR و NBR است.
انواع ضایعات پلاستیکی بر اساس کاربرد
انواع ضایعات پلاستیکی به هفت دسته قابل تقسیم است که هر یک از آنها کاربرد و دوام متفاوتی دارند. در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
ضایعات پلاستیکی گروه اول یا پت (پلی اتیلین ترفتالات)
این ضایعات یکی از ایمن ترین مواد زائد پلاستیکی هستند که برای ساخت انواع بطریهای روغن ، نوشابه و آب معدنی استفاده میشود. PET مخفف پلی اتیلن ترفتالات است که قبلاً به عنوان ماده الیاف پلی استر در صنایع غذایی و نساجی مورد استفاده قرار میگرفت. به دلیل شفافیت بالا ، مقاومت در برابر ضربه و همچنین گاز و رطوبت بالا در نوشیدنیها، از سال 1980 برای ساخت انواع بطریها استفاده میشود.
ضایعات پلاستیکی گروه دوم یا پلی اتیلن سنگین (HDPE)
این نوع ضایعات پلاستیکی ایمن است که رنگ آن مات است و در ساخت انواع ظروف مایع ظرفشویی استفاده میشود. این پلاستیک ها برای فرآیند بازیافت کاملا مناسب هستند و از پلی اتیلن با چگالی بالا ساخته شده اند.
ضایعات پلاستیکی گروه سوم پلی وینل کلرید یا پلیمر پلاستیک سازی
آنها از جمله موادی هستند که به راحتی قابل بازیافت نیستند. و از این پلاستیکها برای ساخت انواع لولههای پلیکا و ساخت بطریهای روغن مایع استفاده میشود. به دلیل انتشار مواد شیمیایی در pvc هنگام گرم شدن ، این پلاستیکها نباید در معرض گرما قرار بگیرند.
توجه: ظروف پلاستیکی pvc را در مایکروویو قرار ندهید.
ضایعات پلاستیکی گروه چهارم یا پلی اتیلنی سبک (LDPE)
این دسته شامل کیسههای نایلونی است که کاملاً ایمن هستند اما کاملاً قابل بازیافت نیستند، بنابراین بهتر است این ضایعات به فروش نرسد. این نوع پلاستیکها از پلی اتیلن با چگالی کم ساخته شده اند.
ضایعات پلاستیکی گروه پنجم یا پلی پروپیلن (PP)
ظروف ماست، ظروفی با دهانههای باز و حتی نی نوشابه از جمله این پلاستیکها هستند که از پلی پروپیلن ساخته شده اند.کاملاً ایمن بوده و در دسته پلاستیکهای ضایعات قرار دارند که به راحتی قابل بازیافت هستند.
ضایعات پلاستیکی گروه ششم یا پلی استایرن (PS)
ظروف یکبار مصرف یکی از این پلاستیکها است که با نام پلی استایرن شناخته می شود.این پلاستیکها با گرم شدن مواد سمی آزاد میکنند.این پلاستیکها از پلاستیکهای بازیافتی ضایعات هستند.
ضایعات پلاستیکی گروه هفتم پلی کربنات (PC)
موادی که از قاب کامپیوتر گرفته شده و برای ساخت ظروف غذا استفاده میشود از این دسته پلاستیکها است. استفاده از این مواد پلاستیکی برای ساخت ظروف غذا توصیه نمیشود.
محصولات ساخته شده از بازیافت ضایعات پلاستیکی
- تولید روکش سیم
- ساخت فوم عایق ساختمانی
- قابلیت ساخت بسته بندی مواد غذایی با گرانواع ضایعات پت
- قابلیت ساخت انواع چمن های فوتبال، گلف و …
- ساخت لوازم موسیقی
- ساخت صندلی های اداری پلاستیکی
- تولید الیافت از بطری و بکار گرفتن آن در صنعت فرش
- انجام محصولات هنری با جمع آوری ضایعات پلاستیکی
صنعت بازیافت پلاستیک به چه دلیل رونق یافته است؟
- هزینه انجام این کار بسیار پایین است و صرفه اقتصادی دارد.
- پلاستیک دارای خواص مکانیکی بسیار خوبی است.
- خاصیت بازیافت بالایی دارد.
- قابلیت ساخت به صورتی دلخواه را فراهم می کند.
- در بسیاری از صنایع پلاستیک کاربرد دارد و می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
بار لاک چیست و چگونه جداسازی می شود؟
منظور از بار لاک مجموعهای از انواع پلاستیکها است که باید در ابتدابا روش مناسب جدا سازی شوند. جدا سازی اولیه با توجه به ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی هر یک انجام میشود که به خوبی آماده تبدیل به گرانول پلاستیک شوند. بار باید از انواع موادی که در داخل آنها وجود دارد پاک سازی شود برای مثال باید فلزات، شیشه و مانند این ها از این بار لاک جدا سازی شود. جداسازی بار لاک شامل مراحل متفاوتی است. اگر تمامی مراحل به دقت طی شود، بارها کاملا آماده برای وارد شدن به دستگاه بازیافت پلاستیک میشوند و مورد آسیاب شدن و خرد شدن اصولی قرار می گیرند و ضایعات پلاستیک آسیاب شده با بهترین کیفیت و کارایی خوب را برای تولید محصولات جدید فراهم میکنند.
هنگام خرید ضایعات پلاستیک باید چه نکاتی توجه شود؟
قبل از خرید ضایعات پلاستیک، افرادی که تمایل به سودآوری بیشتر در صنعت بازیافت دارند، باید به این نکته توجه داشته باشند که حتما باید تیمی با تجربه و ماهر داشته باشند که به خوبی به طریقه تفکیک کردن آشنا باشند و کار با دستگاه آسیاب و گرانول ساز را به خوبی بدانند. نکته دیگری که باید به آن توجه شود این است که بهتر است خط بازیافت مکانیزه باشد زیرا که سیستمهای سنتی مصرف انرژی بسیار بالایی دارند و خروجی کم و بی کیفیتی را به شما میدهند که هیچ صرفه اقتصادی برای شما نخواهد داشت و ممکن است شما را متحمل زیان و ضررهایی نیز بکند. مورد بسیار مهم دیگر در این زمینه این است که دانستن تفاوت بین پلاستیکها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. پلاستیکها تنوع زیادی دارند و دارای حداقل چندین نوع می شوند که هر یک قیمت و ارزش مختلفی دارند که اگر این تفاوتها را ندانید خسارتهای مالی زیادی به شما وارد خواهد شد.
بیشترین تولید ضایعات پلاستیکی، مربوط به کدام کشورها است؟
تولید انبوه ضایعات پلاستیک توسط کشورها یکی از بزرگترین مشکلات زمان ما است. اما گزارش جدید دو عامل اصلی آلودگی پلاستیک اقیانوسها را مشخص میکند. در گزارشی که در مجله Science Advances منتشر شد، محققان دریافتند که ساکنان ایالات متحده و انگلستان بیشترین سرانه ضایعات پلاستیک را در مقایسه با سایر کشورها تولید می کنند. متوسط تولید ضایعات پلاستیک توسط آمریکایی ها 105 کیلوگرم در سال است. انگلیسیها در فاصله کمی ایالات متحده را تعقیب می کنند و سالانه حدود 99 کیلوگرم ضایعات تولید میکنند.این گزارش نشان میدهد تولید پلاستیک ضایعات در کشورهای ثروتمندتر از کشورهای کمتر توسعه یافته بیشتر است.